Шинжлэх ухаан, технологийн тухай Монгол Улсын хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсгийг үндэслэн ТУШААХ нь:
1. “Эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилах журам”-ыг хавсралт ёсоор баталсугай.
2. Энэ журмыг үндэслэн эрдэм шинжилгээний ажилтны аттестатчиллыг 2008 оноос эхлэн хуульд заасан хугацаанд тогтмол явуулж байх арга хэмжээ авч ажиллахыг Шинжлэх ухаан, технологийн газар (Б.Энхтүвшин)-т үүрэг болгосугай.

САЙД                                                     Ө.ЭНХТҮВШИН 

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын
2007 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдрийн 211
дүгээр тушаалын хавсралт

Нэг. Нийтлэг үндэслэл
1.1. Эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилах үйл ажиллагааг зохион байгуулах, түүний дүнг гаргахад энэхүү журмыг баримтална.
1.2. Эрдэм шинжилгээний ажлын арга барил эзэмшсэн байдал, ур чадварын өсөлт, ажлын нь үр дүнг үнэлж, түүнээс хамааруулан зэрэг дэв олгох, түүнийг ахиулах, бууруулах үндэслэлийг бодитой тогтоох зорилгоор эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилна.
1.3. Эрдэм шинжилгээний ажилтны аттестатчилал (цаашид “аттестатчилал” гэнэ)-ыг эрдэм шинжилгээний байгууллага тус бүрээр 4 жил тутам зохион байгуулна.
1.4. Нас, ажилласан жил, боловсролын болон эрдмийн зэрэг, цолыг үл харгалзан 2-оос доошгүй жил ажилласан эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилалд хамруулна. Эрдэм шинжилгээний ажил хийсэн хугацаа нь 2 жил хүрээгүй ч тодорхой бүтээл гаргасан ажилтан өөрөө хүсвэл аттестатчилалд орж болно.
1.5. Шинжлэх ухааны бүтээлээрээ тухайн аттестатчиллын хугацаанд төрийн шагнал, “Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуулийн 22.1.1, 22.1.2-т заасан шагнал хүртсэн ажилтан, жирэмсэн болон 2-оос доош насны хүүхэдтэй эмэгтэй эрдэм шинжилгээний ажилтныг ээлжит аттестатчиллаас чөлөөлнө. Харин өөрөө хүссэн тохиолдолд тэднийг аттестатчилалд оруулж болно.
1.6. Атестатчиллын дүнгийн хуудсыг тухайн ажилтны хувийн хэрэгт хадгална.

Хоёр. Аттестатчиллыг зохион байгуулах, явуулах

2.1. Аттестатчиллыг шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний баталсан хуваарийн дагуу зохион байгуулна.
2.2. Энэ журмын 2.1-д заасан аттестатчиллын хуваарьт дор дурдсан тохиолдолд өөрчлөлт оруулж болно:
2.2.1. эрдэм шинжилгээний байгууллагыг өөрчлөн шинэ хуулийн этгээд болгон зохион байгуулсан;
2.2.2. шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас холбогдох шийдвэр гаргахыг шаардсан бусад хүчин зүйл бий болсон.
2.2.3. аттестатчиллын хугацааг шилжүүлэх зайлшгүй шаардлага гарсан тухай эрдэм шинжилгээний байгууллагын удирдлагаас үндэслэл бүхий хүсэлтийг албан ѐсоор тавьж, шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас хүндэтгэн үзэх шалтгаантай гэж үзсэн тохиолдолд;
2.3. Аттестатчиллын хугацааг өөрчилсөн бол тухайн эрдэм шинжилгээний байгууллага энэ тухай аттестатчилал эхлэхээс 1 сарын өмнө ажилтан нартаа мэдээлнэ.
2.4. Аттестатчилал явуулах Комиссын бүрэлдэхүүн (цаашид “Комисс” гэнэ), аттестатчилал явуулах ажлын удирдамжийг аттестатчилал эхлэхээс 1 сараас доошгүй хугацааны өмнө шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн эрдэм шинжилгээний байгууллага тус бүрээр баталж, мэдээлнэ.
2.5. Комисс энэ журмын 2.1-д заасан хуваарийг баримтлан аттестатчиллыг явуулна.
2.6. Комиссын бүрэлдэхүүнд дор дурдсан байгууллагын төлөөллийг оруулна:
2.6.1. шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын;
2.6.2. эрдэм шинжилгээний байгууллагыг харьяалах дээд байгууллагын;
2.6.3. Шинжлэх ухааны академийн холбогдох бага чуулганы;
2.6.4. бусад эрдэм шинжилгээний байгууллагын;
2.6.5. тухайн эрдэм шинжилгээний байгууллагын;
2.6.6. төрийн бус өмчийн эрдэм шинжилгээний байгууллагын тухайд түүний үүсгэн байгуулагчийн.
2.7. Гадаад улс, олон улсын байгууллагатай хамтарсан эрдэм шинжилгээний байгууллагын ажилтныг аттестатчилах асуудлыг тухайн эрдэм шинжилгээний байгууллагыг байгуулсан тухай олон улсын гэрээнд заасан журмын дагуу шийдвэрлэнэ.
2.8. Комисс үйл ажиллагаандаа “Шинжлэх ухаан, технологийн тухай” хууль болон эрдэм шинжилгээний ажилтны үйл ажиллагааг зохицуулсан бусад эрхийн актыг удирдлага болгоно.
2.9. Эрдэм шинжилгээний байгууллага аттестатчилал эхлэхээс 15-аас доошгүй хоногийн өмнө аттестатчилалд хамрагдах ажилтан нарынхаа судалгааг гаргаж, дор дурдсан материалыг хүн тус бүрээр бүрдүүлсэн байна:
2.9.1. ажил байдлын тодорхойлолт. Энэ тодорхойлолтод судалгаа, шинжилгээний ажлын арга зүй эзэмших, ур чадвараа дээшлүүлэх талаар гаргасан ахиц, гүйцэтгэсэн эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүн, түүний чанар, түвшин, хэвлүүлж нийтлүүлсэн бүтээлийн тоо, тэдгээрээс эрдмийн хамт олноос өндөр үнэлгээ авсан бүтээл, судлаачийн ѐс зүйн хэм хэмжээг сахин биелүүлдэг байдал, мэдээллийн технологийг хэрэглээний түвшинд ашиглах чадвар зэргийг тоо, баримттайгаар тусгана;
2.9.2. сүүлийн 4 жилд гүйцэтгэсэн эрдэм шинжилгээ, туршилт, зохион бүтээх ажлын тайлан, бий болгосон шинэ үр дүн, түүнийг нэвтрүүлж ашиглаж байгаа тухай танилцуулга. Энэ танилцуулгад тухайн бүтээлийн эдийн засаг, нийгмийн өгөөжийн талаар уг бүтээлийг ашиглагч байгууллагын тодорхойлолтыг хавсаргана;
2.9.3. эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж баталгаажуулсан судалгааны ажлын арга зүй болон сүүлийн 4 жилд шинээр эзэмшсэн арга зүй;
2.9.4. судлаачийн ѐс зүйн хэм хэмжээг сахин биелүүлж байгаа байдал
2.9.5. дотоод, гадаадын эрдэм шинжилгээний бичиг, сэтгүүлд хэвлүүлж нийтлүүлсэн болон эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэсэн бүтээлийн жагсаалт;
2.9.6. шинэ бүтээлийн патент, ашигтай загварын гэрчилгээ авсан бүтээлийн гэрчилгээ, жагсаалт;
2.9.7. эрдэм шинжилгээний бүтээлээс нь дотоод, гадаадын судлаачдын авсан ишлэлийн судалгаа;
2.9.8. гадаад хэлний мэдлэгийн түвшинг харуулсан албан баримт (байгаа тохиолдолд).
2.10. Эрдэм шинжилгээний ажилтны аттестатчиллыг түүний үйл ажиллагаанд дор дурдсан үзүүлэлтээр үнэлэлт өгөх замаар гүйцэтгэнэ:
2.10.1. судалгаа, шинжилгээний ажлын арга барил эзэмшсэн байдал;
2.10.2. бүтээлийн нь чанар, түвшин, шинжлэх ухааны шинэлэг тал;
2.10.3. бүтээл нь нэвтэрч ашиглагдсан байдал, эдийн засаг, нийгмийн үр ашиг, өгөөж;
2.10.4 мэдээллийн технологийг ашиглах чадвар. Энэ үзүүлэлтээр эрдэм шинжилгээний ажилтныг үнэлэх тестийг боловсруулахдаа түүний эрхэлж байгаа судалгааны ажлын чиглэлийг харгалзан үзнэ;
2.10.5. гадаад хэлний мэдлэгийн түвшин;
2.10.6. мэргэжлийн чиглэлээр өөрийн шавь бэлтгэж байгаа байдал.
2.11. Энэ журмын 2.10-д заасан үзүүлэлтээр эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилах даалгавар боловсруулахдаа Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайдын 2007 оны 201 дугаар тушаалаар баталсан “Эрдэм шинжилгээний ажилтанд зэрэг дэв олгох шалгуур үзүүлэлт”-ийг баримтална.
2.12. Аттестатчиллаар эрдэм шинжилгээний ажилтныг үнэлэхдээ илтгэл тавиулах, харилцан ярилцах, бүтээлд нь үнэлгээ өгөх, орчуулга хийлгэх, компьютер дээр материал бэлтгүүлэх, тест бөглүүлэх зэрэг хэлбэрийг ашиглаж болох бөгөөд аль үзүүлэлтийг ямар аргаар үнэлэхийг Комиссын гишүүд шийдвэрлэж, аттестатчилал явуулахдаа мөрдөнө.

Гурав. Аттестатчиллыг дүгнэх

3.1. Комиссын гишүүн бүр аттестатчилалд орж байгаа эрдэм шинжилгээний ажилтан нэг бүрийн үйл ажиллагаанд энэ журмын 2.9-д заасан үзүүлэлтээр 1-10 хүртэл оноогоор үнэлгээ өгөх бөгөөд тухайн эрдэм шинжилгээний ажилтны аттестатчиллын ерөнхий үнэлгээг гаргахдаа комиссын гишүүдийн үнэлгээний дунджийг үндэслэн дараахь томъѐог хэрэглэнэ:

С = 1.2(A + Е + S) + 2.7(T + U) + 0.5(M + G )

Энд: С – аттестатчиллын ерөнхий дүн
A - судалгаа, шинжилгээний ажлын арга барил эзэмшсэн байдалд комиссын гишүүдийн өгсөн үнэлгээний арифметик дундаж.
T - бүтээлийн шинжлэх ухааны шинэлэг тал, чанар, түвшинд комиссын гишүүдийн өгсөн үнэлгээний арифметик дундаж.
U - бүтээлийн нэвтэрч ашиглагдсан цар хүрээ, эдийн засаг, нийгмийн үр ашиг, өгөөж болон шинэ мэдлэг бий болгосон байдалд комиссын гишүүдийн өгсөн үнэлгээний арифметик дундаж.
Е – судлаачийн ѐс зүйн хэм хэмжээг сахин биелүүлж байгаа байдалд комиссын гишүүдийн өгсөн үнэлгээний арифметик дундаж.
M - мэдээллийн технологийг ашиглах чадварыг комиссын гишүүдээс үнэлсэн үнэлгээний арифметик дундаж.
G - гадаад хэлний мэдлэгийн түвшнийг комиссын гишүүдээс үнэлсэн үнэлгээний арифметик дундаж
S - мэргэжлийн чиглэлээр шавь бэлтгэж байгаа байдалд комиссын гишүүдийн өгсөн үнэлгээний арифметик дундаж.
Тайлбар: Гадаад хэлний болон компьютерийн мэдлэгийн түвшинг мэргэжлийн хүмүүсээр тогтоолгосон тохиодолд ерөнхий дүнг гаргах тооцоонд тухайн үнэлгээг ашиглана. Хэлний мэдлэгийн TOFEL, ILTS, DHS зэргээр шалгалт өгч хангалттай үзүүлэлт бүхий сертификат авсан бол шалгалтгүйгээр 10 оноо өгнө). Хэлний мэдлэгийг шалгахдаа тухайн ажилтны эрхэлж байгаа судалгааны ажлын чиглэлийг харгалзан үзнэ. Тухайлбал, байгалийн ухааны чиглэлээр ажилладаг эрдэм шинжилгээний ажилтны англи, орос хэлний, гадаад орон судлаачдын тухайн улсын хэлний мэдлэгийн түвшинг тогтооно.

3.2. Комисс аттестатчиллыг явуулж дууссаны дараа ажлын 10 хоногт багтаан аттестатчиллын дүн, тайланг нэгтгэн гаргаж, тухайн эрдэм шинжилгээний байгууллагын хамт олонд танилцуулан шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон уг эрдэм шинжилгээний байгууллагын захиргаанд тус бүр нэг хувийг ирүүлнэ. Тайланд ажилтан бүрийн аттестатчиллын дүн, тэдгээрийн ажлын ололт болон дутагдалтай талыг тэмдэглэж, шаардлагатай зөвлөмж өгсөн байна (журмын хавсралтын дагуу).
3.3. Аттестатчиллын дүн нь эрдэм шинжилгээний ажилтны зэрэг дэвийг тогтоох (ахиулах, бууруулах), ажлаас чөлөөлөх үндэслэл болох бөгөөд ингэхдээ Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайдын 2007 оны 201 дүгээр тушаалаар баталсан “Эрдэм шинжилгээний ажилтанд зэрэг дэв олгох шалгуур үзүүлэлт”-ийг давхар харгалзан үзнэ.
3.4. Аттестатчиллаар дундаас доогуур үнэлгээ авсан эрдэм шинжилгээний ажилтныг тодорхой хугацаатай үүрэг даалгавар өгч ажиллуулан түүний биелэлтийг тухайн эрдэм шинжилгээний байгууллагын эрдмийн зөвлөл хэлэлцэн дүгнэж, цаашид эрдэм шинжилгээний ажилд үлдээх, эсэхийг шийдвэрлэнэ.
3.5. Аттестатчилалд хангалтгүй дүн үзүүлсэн нь эрдэм шинжилгээний ажилтныг ажлаас чөлөөлөх үндэслэл болох бөгөөд тушаалын заалтад тодорхой тусгана.
3.6. Аттестатчиллын дүнг үндэслэн эрдэм шинжилгээний ажилтны зэрэг дэв, ажлын байрыг өөрчлөх асуудлыг аттестатчиллын дүн гарснаас хойш 2 сарын хугацаанд багтаан тухайн эрдэм шинжилгээний байгууллагын захирал (дарга)-ын тушаалаар шийдвэрлэнэ.
3.7. Комиссын гаргасан аттестатчиллын дүнг захиргааны ямар нэг байгууллага авч хэлэлцэн өөрчлөх эрхгүй.

Эрдэм шинжилгээний ажилтныг 
аттестатчилах журмын хавсралт

АТТЕСТАТЧИЛЛЫН ХУУДАС

1	Овог нэр:
2	Төрсөн он:
3	Мэргэжил, боловсролын түвшин:
4	Боловсролын болон эрдмийн зэрэг, цол:
5	Ажилласан хугацаа:
6	Аттестатчилах үед эрхэлж байгаа албан тушаал, зэрэг дэв
7	Аттестатчиллын үнэлгээ:
8	Өмнөх аттестатчиллын зөвлөмжийн биелэлт:
9	Аттестатчиллын комиссын зөвлөмж
10	Аттестатчиллын хуудастай танилцсан:	………………………………           /…………………………/      /гарын үсэг/                                /нэр/