Шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн хялбаршуулсан товхимол

Шинжлэх Ухааны Академийн харьяа хүрээлэнгүүдийн эрдэмтэн судлаачдын эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын үр дүнгээс хүүхэд багачууд, олон нийтэд сурталчлан түгээн дэлгэрүүлэх, шинжлэх ухааны мэдлэг олгох, шинжлэх ухаанч иргэн болгон төлөвшүүлэхэд зориулан шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн хялбаршуулсан цуврал номыг 2015 оноос эхлэн хэвлүүлснээс нийт 95 дугаар ном хэвлэгдэн олон нийтийн хүртээл болсон байна.

Дашрамд дурдахад шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн цувралуудын зарим номын зохиогчид тухайн номынхоо талаар болон өөрсдийн судалгаа шинжилгээ, үр дүн, ач холбогдол, хэрэглээний талаар UBS телевизийн "Судлагдахуун" танин мэдэхүйн нэвтрүүлгээр оролцон байгаа билээ.

Шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн хялбаршуулсан цуврал номын жагсаалт

Дугаар	Номын нэр	Хүрээлэн	Зохиогч
2015 онд
1	Орчлонгийн үүсэл	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Р.Тогоо
2	Амьдралын үүсэл	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Ц.Оюунсүрэн Ш.Болдбаатар
3	Монголчуудын уг гарал	ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэн	Б.Батсүрэн
4	Цахилгаан	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Б.Чадраа
5	Монгол орон: Археологийн баян галерей	ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэн	Д.Цэвээндорж Я.Цэрэндагва
6	Монгол орны эртний амьтан, ургамал	ШУА-ийн Палеонтологи, геологийн хүрээлэн	Уранбилэг Ариунчимэг
7	Монгол орны экологи ба амьтад	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Я.Адъяа Н.Мэндсайхан
8	Генетикийн гайхамшиг	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Х.Түмэннасан
9	Нанотехнологи	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Г.Сэвжидсүрэн Ж.Тэмүүжин
10	Орчлон ертөнцийн тухай хүмүүний ухаарлын дүр зураг	ШУА-ийн Философийн хүрээлэн	Соёлмаа Ц.Цэрмаа
2016 онд
11	Эх дэлхий	ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн хүрээлэн	Д.Ганзориг
12	Монголын эзэнт гүрэн	ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэн	Ц.Цэрэндорж С.Цолмон
13	Дэлхийн шашин	ШУА-ийн Философийн хүрээлэн	С.Цэдэндамба Ж.Алтайбаатар
14	Хотжилт	ШУА-ийн Философийн хүрээлэн	Ц.Цэцэнбилэг Ж.Батжаргал
15	Хэл гэж юу вэ?	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	О.Самбуудорж
16	Монгол орны эртний амьтан ургамал (мезозойн эрин-динозавр)	ШУА-ийн Палеонтологи, геологийн хүрээлэн	Х.Цогтбаатар Р.Барсболд
17	Монгол орны хөхтөн амьтан	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Я.Адъяа Б.Лхагвасүрэн
18	Монгол орны сонирхолтой цэцэгт ургамал	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	М.Ургамал Х.Солонго
19	Тоон гарын үсэг	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Д.Гармаа Г.Лхагвадорж
20	Вирусийн гаралтай зарим өвчин	ХААИС, Мал эмнэлгийн хүрээлэн	Б.Болдбаатар Н.Оюунномин
21	Хачгаар халдварлагддаг өвчнөөс сэргийлэх нь	ЭМЯ, Зоонозын өвчин судлалын үндэсний төв	С.Отгонжаргал Б.Уянга
22	Хог хаягдлын шатаалтаас үүсэх хорт бодисууд	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	М.Баяржаргал С.Энхтуул
2017 онд
23	Нар, нарны аймаг	ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн хүрээлэн	Д.Батмөнх
24	Жигмэд Тогмид хоёр жимсэнд...	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Б.Баярмаа Н.Эрдэнэчимэг
25	Элементүүдийн үүсэл	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Ц.Энхбат Л.Эрдэнэбулган Б.Билгүүн
26	Монгол орны эртний амьтан ургамал (Эртний орчин ба хадгалалт)	ШУА-ийн Палеонтологи, геологийн хүрээлэн	Л. Гэрэлцэцэг, Н.Ичинноров
27	Усан орчны амьдрал	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	А.Дулмаа Ч.Аюушсүрэн
28	Монгол орны цэцэгт ургамлын ертөнц	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Н.Саруул Ө.Энхмаа
29	Ой модны экологийн ач холбогдол	ШУА-ийн Газарзүй, геоэкологийн хүрээлэн	Б.Удвал, Д.Цэндсүрэн
30	Монголын эртний улсууд	ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэн	Н.Ганбат С.Өлзийбаяр
31	Гуравдагч хөрш гэж хэн бэ?	ШУА-ийн Олон улсын харилцааны хүрээлэн	Р.Төрдалай
32	Хеликобактер?	Анагаах ухааны хүрээлэн	Л.Тулгаа Д.Ганчимэг
33	Хэл ба сэтгэхүй	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	Н.Мөнхцэцэг
2018 онд
34	Амны хөндийн эрүүл мэнд	“Ач” АУИС	Ц.Норовпил Л.Мөнгөнцэцэг Н.Чинжаргал
35	Шавжийн гайхамшиг	Ургамал хамгааллын эрдэм шинжилгээний хүрээлэн	Ч.Чулуунжав Б.Мөнхцэцэг С.Дорждэрэм
36	Театрыг хэрхэн ойлгох вэ? Жүжгийн тухай	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	Ж.Ууганбаатар
37	Монголын хадны зураг	ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэн	Х.Батболд
38	Аж үйлдвэрийн хувьсгал гэж юу вэ?	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Г.Пүрэвдорж С.Баяннасан Ц.Энхчимэг Н.Нарантуяа Сувданцэцэг Б.Бурмаажав
39	Оньсогоор цогцлоосон монгол гэр	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	А.Алимаа Т.Гантогтох
40	Ургамлын баялаг сан	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Н.Очгэрэл С.Пагмадулам
41	Монгол орны нэн ховор хөхтөн амьтад	ШУА-ийн Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн	Б.Лхагвасүрэн Б.Мөнхцог
42	Монгол орны зэсийн ордын тархалт	ШУА-ийн Палеонтологи, геологийн хүрээлэн	Н.Тунгалаг
43	Хүйтэн мандал	ШУА-ийн Газарзүй, геоэкологийн хүрээлэн	А.Дашцэрэн
44	Дулааны насос	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Г.Пүрэвдорж
2019 онд
45	Тэгш хэмийн гайхамшиг	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Д.Сангаа Б.Хонгорзул
46	Усны эрчим хүч	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Г.Пүрэвдорж
47	Агаар мандал	Цаг уурын хүрээлэн	Л.Нацагдорж Г.Сарантуяа
48	Хиймэл оюун ухаан	ШУТС-ийн МХТС	Б.Дамдинсүрэн
49	Гурван хэмжээст хэвлэл (3D принтинг)	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Т.Ган-Эрдэнэ Б.Наранбат Б.Зандан
50	Таван хошуу малын мах	ШУТИС	Б.Энхтуяа
51	Монгол тарвага	Биологийн хүрээлэн	Я.Адьяа
52	Шингэн алт үйлдвэрлэгч шидтэн	ХААИС-ийн МААБТС	Н.Тогтохбаяр Б.Мэндсаруул
53	Чихрийн тухай ойлголт	Анагаах ухааны хүрээлэн	Л.Тулгаа Л.Энхзул
54	Удамшил-1	Анагаах ухааны хүрээлэн	И.Пүрэвдорж

2020 онд
55	1945 он: Монгол Улс тусгаар тогтнолоо ард нийтээр батлав	Түүх угсаатны зүйн хүрээлэн	Н.Хишигт
56	Буган хөшөөний соёл	Археологийн хүрээлэн	Ж.Гантулга
57	Монголчуудын нохой	Археологийн хүрээлэн	Г.Батболд
58	Монголчуудын бичгийн хэрэгсэл, эд өлөг	Хэл зохиолын хүрээлэн	Р.Отгонбаатар
59	Орхон бичиг	Хэл зохиолын хүрээлэн	Л.Болд
60	Салхины эрчим хүч	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Г.Пүрэвдорж П.Жамьяндорж
61	Монгол уран барилга	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Д.Хайсамбуу
62	Вирусийг судлахын учир	Анагаах ухааны академи	П.Нямдаваа
63	Монгол орны халуун рашаан	Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Д.Оюунцэцэг
64	Сонирхолтой биохими	Хими, химийн технологийн хүрээлэн	М.Баяржаргал, Т.Ган-Эрдэнэ А.Жанболат
65	Хаг, хөвдийн ертөнцөөр аялцгаая	Ботаникийн цэцэрлэгт хүрээлэн	О.Энхтуяа С.Жавхлан Э.Энхжаргал
66	Монгол орны балар эртний эрин галавуудын шим ертөнцийн хөгжил ба биоэрдэсжилтийн харилцан шүтэлцээ	Палеонтологийн хүрээлэн	Д.Доржнамжаа Б.Энхбаатар Г.Алтаншагай
67	Пробиотик хэрэглэхийн учир холбогдол	Мал эмнэлгийн хүрээлэн	Ш.Дэмбэрэл
2021 онд
68	Археологи – Эртний соёлын ул мөрийг судлахуй	ШУА-ийн Археологийн хүрээлэн	Г.Галдан
69	Генетик бидний амьдралд	ШУА-ийн Биологийн хүрээлэн	Ч.Батцэцэг, Б.Цэрэндулам
70	Мөөгний гайхамшигт ертөнц	ШУА-ийн Ботаникийн цэцэрлэгт хүрээлэн	Г.Бүрэнбаатар, М.Хэрлэнцэцэг
71	Газар зүйн гайхамшиг	ШУА-ийн Газарзүй, геоэкологийн хүрээлэн	Т.Рэнчинмядаг ба бусад
72	Монгол орны алт	ШУА-ийн Геологийн хүрээлэн	Т.Оюунчимэг, Л.Дагва-Очир
73	Машин сургалт	ШУА-ийн Математик, тоон технологийн хүрээлэн	Д.Ууганбаатар
74	Монгол орны эртний амьтан ургамал (Эртний хөхтөн)	ШУА-ийн Палеонтологийн хүрээлэн	Б.Баярмаа, С.Баасанхүү
75	Газар хөдлөхүй	ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн хүрээлэн	М.Өлзийбат
76	Нарны эрчим хүч	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Г.Пүрэвдорж
77	Манж, халхын ургийн холбоо	ШУА-ийн Түүх, угсаатны зүйн хүрээлэн	Н.Хатанбаатар
78	Лазер	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Ж.Даваасамбуу
79	Нийгмийн тэгш бус байдал	ШУА-ийн Философийн хүрээлэн	Ё.Ундрал, М.Золзаяа
80	Ургамлын эрдэс бодисын хооллолт	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Ц.Мөнхцэцэг
81	Монгол мэндчилэх ёсон	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	Э.Пүрэвдорж

2022 онд
82	Энергийн гайхамшиг ба түүний хэлбэрүүд	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Д.Содномдорж
83	Нобелийн шагналт морин шарилж	ШУА-ийн Ботаникийн цэцэрлэгт хүрээлэн	Г. Оюундарь Д. Өсөхжаргал
84	Гүн сургаал	ШУА-ийн МТТХ-ийн хүрээлэн	Э.Соджамц Д.Ууганбаатар
85	Од, одны хувьсгал	ШУА-ийн академич	Д.Батмөнх
86	Эрчим хүчний нөөцлүүр	ШУА-ийн Геологийн хүрээлэн	Т.Оюунчимэг, Л.Дагва-Очир
87	Байгалийн цеолит ба түүний хэрэглээ	ШУА-ийн Тэргүүлэгчдийн газар	Ц.Болортамир
88	Темперамент хэв шинжийг үлгэрээр дүрслэх нь	ШУА-ийн Сэтгэл судлалын хүрээлэн	Т.Энхнаран Ж.Оюунсүрэн Т.Ганцэцэг
89	Монголчуудын цагаан сар	ШУА	Г. Бямбарагчаа Ч.Мөнхтөр
90	Атомын тухай ярилцъя	ШУА-ийн Физик, технологийн хүрээлэн	Ц. Цогбаяр
91	Улс төрийн соёлын тухай	ШУА-ийн Түүх, угсаатны зүйн хүрээлэн	Н.Хатанбаатар
92	Нефть шингэн алт	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Б.Хулан Б.Ганцэцэг
93	Нүүрс-хар алт	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Г.Шийрав
94	Үгийн өвгөн утгын таяг тулмуй	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	Ж.Бат-Ирээдүй
95	Монгол шагайн наадгай	ШУА-ийнТүүх, угсаатны зүйн хүрээлэн	Б.Мөнх-Эрдэнэ Г.Батмөнх

2023 онд
96	Зооархеологи: Эртний мал, амьтны ясны олдвор	ШУА-ийн Археологийн хүрээлэн	Д.Мандах Т.Түвшинжаргао
97	Уран шувуу ба түүний нөхөд	ШУА	Д. Баянсөнх Д. Өсөхжаргал
98	Ургамал ба ус	ШУА-ийн Батоникийн хүрээлэн	Г.Бямба-Ёндон
99	Цэвдгийн өөрчлөлт бидний амьдралд	ШУА-ийн Газарзүй, геологийн хүрээлэн	Д.Саруулзаяа
100	Цаг хугацааны учир зүй	ШУА-ийн Геологийн хүрээлэн	М.Батболд, Б.Мичидмарал
101	Далд амьдралын дээд эрин (криптозой)	ШУА-ийн Биологийн хүрээлэн	Б.Энхбаатар
102	Перовскит төрлийн материал	ШУА-ийн Биологийн хүрээлэн	Э.Нямдаваа Б.Номин
103	Өөртөө сэтгэл зүйч байх нь	ШУА-ийн Тархи сэтгэл судлалын хүрээлэн	Б. Биндэръяа Ч.Анударь
104	Монголчуудын хүн болохуйн ёсон	ШУА-ийнТүүх, угсаатны зүйн хүрээлэн	Ч. Мөнхтөр
105	Био эрчим хүч	ШУА-ийн Биологийн хүрээлэн	Г.Пүрэвдорж
106	Хаан хор-хүнцлийн тухай ойлголтууд	ШУА-ийн Түүх, угсаатны зүйн хүрээлэн	Т.Аззаяа Б.Хулан
107	Монгол орны хүйтэн рашаан	ШУА-ийн Хими, химийн технологийн хүрээлэн	Г.Одонтуяа Д.Оюунцэцэг
108	Монгол хэл эрт цагаас эдүгээ хүртэл	ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн	Д.Боролзой