Жеффри Мервис, 2021.04.09
Ерөнхийлөгч
Жо Байден өнөөдөр дотоодын зардлыг нэмэгдүүлэх ажлын
хүрээнд холбооны шинжлэх ухааны хэд хэдэн агентлагуудад 118 тэрбум
долларын асар их санхүүжилтыг нэмж олгохыг санал
болгов.
Энэ нэмэгдэж буй санхүүжилт нь 58 хуудастай
тэргүүлэх чиглэлийн жагсаалтын нэг хэсэг болох 10-р сарын
1-нээс эхлэх 2022 оны санхүүгийн жилийн төсвийн дэлгэрэнгүй саналыг Байден
Конгресст өнөөдөр урьдчилан өргөн барьсаныг мэдээлэв. Иргэний нийгмийн агентлагуудын төсөв
нийтдээ 16% -иар өсч, 769 тэрбум долларт хүрэх бол батлан хамгаалах салбарын
зардал 2 хувиас бага буюу 753 тэрбум доллар болж өснө.
Сенатын
Төлөвлөлтийн хорооны дарга, сенатор Патрик Лихи (Patrick Leahy,
D – VT)
захидал болгон бичсэн энэ саналын зарим судалгааны тухай онцлох
зүйлүүдийг
энд оруулав.
•
Үндэсний эрүүл
мэндийн хүрээлэнгүүдийн төсөв (NIH) 9 тэрбум
доллараар өсч, нийтдээ 51 тэрбум долларт хүрнэ. Үүнд эхний ээлжинд хорт хавдар
болон чихрийн шижин, Альцгеймер зэрэг бусад өвчний судалгаанд анхаарлаа
төвлөрүүлэх шинэ байгууллага болох Advanced Research Projects Agency-Health
(ARPA-H) байгуулагдахад 6.5 тэрбум долларыг зарцуулна. APRA-H нь "Эрүүл
мэндийн судалгаа шинжилгээнд хөгжил дэвшил авчирах инновацийг хөгжүүлэх,
анагаахын шинжлэх ухааны судалгааны
ололт
амжилтыг практикт нэвтрүүлэх ажлыг түргэтгэх зорилго тавьж байна" гэжээ.
•
Уур амьсгалын
өөрчлөлт, хүний эрүүл мэндийн талаархи судалгааг санхүүжүүлэх 10 сая долларын
өртөгтөй NIH оффис нь санхүүжилтээ 110 сая доллар болгож өсгөнө.
(Өвчнийг хянах, урьдчилан сэргийлэх төвийн [CDC] ижил төстэй алба нь 100 сая
долларын дэмжлэг авч 110 сая доллар болгох болно) Байден NIH ба CDC
дээр буутай холбоотой гардаг хүчирхийллийн
судалгаанд зарцуулж буй зардлыг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ гэж мэдэгдсэн боловч
тодорхой тоо хэлээгүй байна. .
•
Шинжлэх ухааны
үндэсний сан (NSF) нь 20% -ийн өсөлт болох 1.7 тэрбум долларыг авч нийтдээ
10.2
тэрбум долларын санхүүжилттэй болно. Энэ үйл ажиллагааны хүрээнд тодорхойгүй
дүнтэй мөнгө нь улс орон дэлхийн бусад
орнуудад инновацийн талаар туслах шинээр гарч ирж байгаа
технологийг хөгжүүлэхээр байгуулагдсан шинэ захиргаанд очих
болно. Өнгөрсөн долоо хоногт Байдены танилцуулсан 2 их наяд долларын дэд бүтцийг дэмжих
төлөвлөгөөнд Конгрессын хоёр танхимд хоёр намын хүлээгдэж буй саналуудад
тодорхойлогдсон агентлаг болон шинэ захиргаанд зориулж $ 50 тэрбум хүртэлх
нэмэлт санхүүжилт оруулахаар тусгасан байгаа ажээ.
•
Эрчим хүчний яамны
Шинжлэх ухааны албаны санхүүжилт 400 сая доллараар
өсч, нийтдээ 7.4 тэрбум долларт хүрнэ. Үүнийг физик
ба байгалийн шинжлэх ухааныг хамарсан томоохон хөтөлбөрүүдээс гарахгүй ажээ.
Ерөнхийлөгч мөн "Advanced Research Projects Agency-Climate" (ARPA-C) гэсэн шинэ
нэгжийг байгуулахыг санал болгов. Энэхүү хүсэлтэнд
ARPA-C болон ижил төстэй эрчим хүчний чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг ARPA-E
компаниуд нийлээд нэг тэрбум долларын төсөвтэй байхаар заасан байна. ARPA-E
нь одоогоор 427 сая долларын санхүүжилттэй юм байна.
•
Үндэсний нисэх,
сансар судлалын газар (NASA)-гийн
төсөв бүхэлдээ 6.3% -иар өсч, 24.7 тэрбум долларт хүрэх юм байна.
Шинжлэх ухааны хөтөлбөрүүддээ 7.2 тэрбум доллараар санхүүжүүлж байгаа бөгөөд
2 тэрбум долларын өртөгтэй дэлхий судлалын шинжлэх ухааны
хөтөлбөрийг 250 сая доллараар нэмэгдүүлэхээс бусад тохиолдолд завсар хийхгүй
юм байна.
Шинжлэх ухааны боловсролын санхүүжилт 20 сая доллараар өсч 147 сая долларт
хүрнэ.
•
Үндэсний стандарт,
технологийн
хүрээлэн
(NIST) нь судалгаа шинжилгээний болон аж үйлдвэрийн хөтөлбөрүүддээ томоохон дэмжлэг авах
болно. NIST-ийн судалгааны лабораторид зарцуулах зардал 124 сая доллараар өсч, 916
сая долларт хүрч, аж үйлдвэрийн судалгааны хүрээлэнгүүдийн
сүлжээнд оруулсан хөрөнгө оруулалт хоёр дахин нэмэгдэж, 442 сая долларт хүрэх
болно.
•
Далайн ба агаар
мандлын үндэсний газрын төсөв 1.4 тэрбум доллараар нэмэгдэж, 6.9 тэрбум долларт
хүрнэ. Энэхүү өсөлтөнд “Уур амьсгалын судалгаанд оруулсан хөрөнгө
оруулалтыг өргөжүүлэх, уур амьсгалын судалгааны мэдээлэл, хэрэгслээр
бүс нутгийн болон орон нутгийнханыг шийдвэр гаргахад
дэмжлэг үзүүлэх, уур амьсгалын өөрчлөлтийг олон нийтийн даван гарах чадварыг
сайжруулах зорилгоор 800 сая доллар” тусгажээ.
•
Байгаль орчныг
хамгаалах агентлаг 21 хувийн буюу 2
тэрбум долларын нэмэгдэлийг хүлээн авч нийт
санхүүжилт нь
11.2 тэрбум доллар болно. Энэ мөнгөний зарим хэсэг нь агентлагуудын орон тоог
нэмэгдүүлэх, үйл ажиллагааны нь хэрэгжилтийг хангахад зарцуулах болно.
•
АНУ-ын Хөдөө аж ахуйн
яамны судалгаа, боловсрол, сурталчилгааны ажилд зарцуулах зардал 647 сая
доллараар нэмэгдэж, 4 тэрбум долларт хүрнэ.
•
Өвчнийг хянах,
урьдчилан сэргийлэх төвийн (CDC) нь 1.6 тэрбум долларын нэмэлтийг авч
нийтдээ 8.7 тэрбум долларт хүргэх бөгөөд Цагаан ордны
мэдэгдсэнээр энэ нь “[Агентлагийн хувьд]
сүүлийн хорь гаруй жилийн хугацаанд хамгийн том төсвийн өсөлт” болсон байна.
•
Саналд АНУ-ын Геологийн
алба болон Дотоод хэргийн яамны бусад газруудад шинжлэх ухаанд
зарцуулах зардлын хэмжээ 200 сая доллараар өснө гэсэн боловч дэлгэрэнгүй
мэдээлэл өгөөгүй байна.
Байдений
санал одоо 2022 оны зардлын түвшинг заасан
эцсийн байдлаараа Конгресст
очих юм байна. Зарим санал нь маргаан дагуулж мэдэх тул
хууль тогтоогчдын зүгээс буцааж болох юм гэж
үзэж байна.
Орчуулсан Т.Ган-Эрдэнэ
doi:10.1126/science.abi9388
